bayan değil kadın – Tıbbiyeli Sözlük
Bayan kelimesini hitap ederken, kadın kelimesini cinsiyet bildirirken kullanmanın yerinde olacağını bildiren başlık.
bayan baydan türemiştir diye karşı çıkan feministler var ama bu pencereden ziyade şu bakış açısı biraz daha savunmaya layık deliyor bana: neden kadın kelimesi kaba geliyor insanlara? neden kadının cinsiyetini belirtirken erkek kadar özgür olunamıyor ve cinsel kimliğinden neden çekiniliyor vs.

bana kalırsa bunlar boş tartışmalar. kadın ve erkek birbirinin tamamlayıcısı iken bu gibi karşılaştırıcı, ayrıştırıcı, düşmanca feminizm kaynaklı hareketler topluma ilerliyormuş gibi hissettirip (ki orası bile meçhul nezdimde) ancak patinaj çektirir.
Bayan diyen kimsenin aşağılamak için söylediğini ya da kadın diyen kimsenin de yüceltmek için söylediğini düşünmüyorum. Hatta toplumumuzun ının bunu düşündüğünü dahi düşünmüyorum. İnsanların genelde daha önemli sorunları olur böyle şeyleri düşünmezler.. (bkz:öküz altında buzağı aramak)
sorun şu ki her kadın/bayan bu şekilde düşünmüyor. yani bayan denmemeli kadın denmeli diye düşünmüyor. böyle düşünen arkadaşlara saygım var ama karşı taraftan "ben kadın değilim kızım" gibi sert bakışlı bir tepki aldığımda ne cevap vermemi önerirler bilemiyorum. sonuç olarak çok da katı kurallı bir durum değil bence. ortam, karşıdaki şahıs, konu vs. göre uygun hitap tarzı seçilebilir. (hanımefendi oturabilir misiniz, baylar ve bayanlar, kadınlar tualeti, 4 yaşında kız hasta vs...)
Mister için `bay`

Missis için `bayan`

Kullanılır

Sonradan uydurulma kelimeler olduğundan kullanımı daima ve hep yanlıştır



Male için `erkek`

Female için `dişi`



Woman için `kadın`

Man için `adam`



Wife için `karı`

Husband için `koca`



Girl için `kız`

Boy için `oğlan`
burada önemli olan şey bana sorarsanız "ben kadınım" demekten utanmamaktır. karşıdaki kişiye bayan dendiğinde daha kibar olduğunu ne kadın ne de erkek düşünmemelidir. kadın kadındır çünkü tıpkı erkeğin erkek olması gibi kaba bir kelime değildir veya küçük yaştaki kız çocuklarının cinsiyetini belirtmek için de kaba bir tabir değildir. evet bir kızsın belki ama bak nüfus cüzdanına orada da cinsiyetin "kadın"dır. iste "ben henüz kadın değilim" gibi laflar edenlere anlatılmalıdır ve açıklanmalıdır bunlar. bayan kelimesi de bana sorarsanız bay kelimesinin kullanıldığı her yerde kullanılabilir. bay/bayan tuvaleti, reyonu vs. yani durup dururken kavga çıkarmanın alemi yok ama cinsiyet ifadesi olarak "kadın" kullanılmalıdır, tıpkı bay kelimesinin yerine "erkek" kelimesinin cinsiyet olarak kullanılmaması gibi. ama diyeni de bozmamak lazım bence çünkü kötü niyetten değil bilmemekten dolayı söylenir genellikle, ortam oluşturulabilirse anlatmaya çalışmak lazım.
Hayatım boyunca hep bayan kelimesinin daha kibar ve tatlı olduğu için kullandım ama karşımdaki insan hangisini tercih ediyorsa onu kullanırım ama şunu da söylemeden edemicem gerçekden dünyadaki en gereksiz muhabbet.
Yerine göre hitap şekli değişmekle birlikte karşı çıkılanın "kadın kelimesi sanki utanılacak bir şeymiş de yumuşatmaya, nazikleştirilmeye gereksinimi varmış" olayı olduğunu düşündüğüm durumdur.



Her iki durumun da yerine göre kullanılması taraftarıyım. Ha "bayan" kullanıldığında dağları da devirecek kıvamda biri değilim, baştan söyleyeyim. Örneğin bi hitap durumunda "Kadın, bakan mısınız?" ne kadar abesse Erkek tuvaleti-Bayan tuvaleti de o kadar abes bence. Biraz Türkçeyle de ilgili bir durum. Hani diyoruz ya dilimize sahip çıkalım, onu düzgün kullanalım falan diye. Benim açımdan bundan ötesi değil.



Ama kendini "feminist" sanan bazı kadınlar bunu adeta bir küfür olarak algılıyorlar, bunu da anlayamıyorum. Düşünsene 80 yaşında yaşlı bir amca teşekkür etmek için geliyor, sana bayan dedi diye... Bu adamın kötü niyetinden nasıl şüphe edersiniz ki. Asıl karşı tarafa kötü niyetli derim ben.



Hülasa bana sorarsanız, genel anlamda dil bilgisi yanlışlığından öte gitmeyen ama düzeltilse iyi olacak olan; halkın ağzına öyle yerleşerek kadın yerine kullanılan, aynı zamanda hitap bildiren bir sözcük.